Siedlice

SIEDLICE (r. 1286 Heckelwer, Hackeldorf, - r. 1298 Hackewert, - r. 1792 Ziedlitzfelde)

Pierwotna nazwa w języku słowiańskim oznaczała gniazdo. Późniejsze XVII - wieczne określenie osady pochodzi od nazwiska pastora Ziedlitz , który jako były minister kultury na dworze Fryderyka Wilhelma II osiadł na tych terenach nazywając je polami swojego nazwiska. Obecna nazwa Siedlice pochodzi od wyrazu siedlisko, oznacza siedzibę, plac na którym znajduje się siedziba włościańska z wszystkimi budynkami.

1.jpg
2.jpg
3.jpeg
4.jpeg

Jak wskazują źródła historyczne już w XII wieku, w tym właśnie miejscu pojawili się pierwsi mieszkańcy. Zbudowano tu pierwotną osadę ulokowaną pośród rozległych kęp i ostrowia a nazywano ją gniazdem (niem. Heckelwer). Pierwsza potwierdzona wzmianka na jej temat pochodzi z roku 1286, kiedy to biskup kamieński Herman oddzielił wieś Heckeldorf od parafii w Policach i nakazał wybudować tu kościół. Kolejna informacja z roku 1298 i przedstawia Siedlice jako wieś majętną, przyznaną przez biskupa Piotra z Kamienia klasztorowi Ojców Augustianów z Tatyni. W roku 1301 i 1313 syn Barnima I Dobrego - książę pomorski Otto I przekazał bedę ze wsi na rzecz klasztoru w Jasienicy. Darowiznę tę ponownie potwierdził w roku 1325 - po zawarciu przymierza z królem Władysławem Łokietkiem. Zakonnicy wybudowali w Siedlicach klasztor wraz z kościolem, zbudowali młyn i prowadzili wzorową gospodarkę rolną i leśną - odprowadzając część zbiorów do podupadającego klasztoru w Tatyni, a resztę sprzedając na rynku w Policach. Ich dziełem był też piękny park przyklasztorny, w którym sadzono egzotyczne drzewa wcześniej nie znane w naszej szerokości geograficznej takie jak: kasztan jadalny, modrzew europejski, wykę kaszubską, jarząb brzęka, wiąz górski i szypułkowy czy wreszcie dąb szypułkowy.

5.JPG

W XV wieku osada zaczęła podupadać. Zniszczeniu uległy zabudowania klasztorne, które następnie rozebrano i przewieziono na rozbudowę klasztoru w Jasienicy. Państwo też musiało przejąć na własność część majątku kościelnego. Kolejne informacje o Siedlicach pochodzą z roku 1792. Zostawił je potomnym - jak wspomina pastor Zedlitz - były minister kultury ustanowiony przez króla Fryderyka Wilhelma II zarządcą osady. Pastor w swej kronice określił osadę jako Zedlitzfelde (pola Zedlica) i wspomniał o siedmiu kolonistach mieszkających tam wówczas. Kolejny spis z roku 1861 podawał, iż w Siedlicach mieszkało już 301 mieszkańców (66 rodzin), Była szkoła z klasami I-VI, 25 domów mieszkalnych i 29 zabudowań gospodarczych oraz młyn. Hodowane były krowy (30), owce (30), konie (17) i kozy (15). W latach 1870-80 osada stała się wsią kościelną z nową świątynią ewangelicką. Mieszkańcy mieli też własną gospodę "Pod trzema lipami", piekarnię oraz dwa sklepy. Rok 1848 zapisał się w historii Siedlic wyjazdem kilku rodzin "za chlebem" do USA.

W 1899 r. odbył się tu międzynarodowy kongres geografów, którzy wykorzystali możliwość prowadzenia badań w terenie. Tuż przed II wojną światową Siedlice stały się modną osadą wypoczynku świątecznego dla mieszkańców Polic. To właśnie dla nich otwarto gospodę Wilhelma Herrna i oberżę Karla Brandta oraz pocztę. Wspaniałe lasy Wzgórz Warszewskich, z takimi pomnikami jak: Dęby Książęce czy park dendrologiczny były magnesem dla wszystkich kochających krajoznawcze wędrówki. Popularność osady była tak dużą, że wydawano nawet własne widokówki. W 1939 roku zamieszkiwało tu 342 mieszkańców zatrudnionych głównie przy budowie fabryki benzyny syntetycznej "Hydrierwerke", i z tego tytułu władze zbudowały we wsi podziemne bunkry mające chronić przed ewentualnymi nalotami aliantów.

6.JPG
7.JPG
8.JPG

Życie kulturalne wsi reprezentowały trzy związki: kolarski, gimnastyczny i bractwo strzeleckie. Najliczebniejszy spośród nich był związek kolarski, lekkoatleci mieli swoje boisko, a strzelcy charakteryzowali się odświętnymi strojami, ubierając się w czarne marynarki i cylindry na głowach. Oprócz zawodów sportowych organizowano tu przedstawienia teatralne. Ta niewielka wieś wydała wiele osobistości świata kultury: jak śpiewaczka Charlotte Kraule, pianistka Katarzyna Voigt czy słynny malarz Hans Troschel (zachowały się jego obrazy w Muzeum Narodowym w Szczecinie).

9.JPG
budynek dawnej piekarni
10.JPG
budynek dawnej poczty

Działania II wojny światowej tylko częściowo dotknęły Siedlice (zniszczony młyn). Wyludniona wieś 27 IV 1945 roku została zajęta przez wojska 2 Armii Uderzeniowej 2 Frontu Białoruskiego. Polscy osadnicy z różnych stron kraju zaraz po wyjściu wojsk radzieckich przejmowali gospodarstwa rolne bezpośrednio do uprawy. Później, zwłaszcza gdy ruszył przemysł i handel nastąpiło stopniowe odchodzenie od gospodarki rolnej. W 1998 roku Siedlce liczyły 123 mieszkańców, z czego tylko 66 osób utrzymywało się z rolnictwa. Na ogólną liczbę 30 gospodarstw tylko 6 z nich zajmowało się gospodarką rolną użytkując zaledwie tylko ok. 25 ha gruntów ornych.

- na skraju lasu, w zachodniej części wsi, w roku 1870 (inne źródła podają rok 1905) wybudowano kościół ewangelicki, który był filią kościoła w Tanowie. Budowla powstała z czerwonej cegły, jako obiekt jednohalowy kryty dachem namiotowym, łamanym nad prezbitrerium. W ścianach kościoła znajdowało się dziesięć otworów okiennych. Wejście do kościoła prowadziło przez wieżę z dzwonnicą o kwadratowej podstawie. W górnej części dzwonnicy, na każdej ścianie były po dwa nieszklone otwory okienne dla lepszej akustyki dzwonów. Dzwonnicę przykrywał wysoki, czterospadowy dach zakończony iglicą z kulą i krzyżem. Wyposażenie wnętrza nader skromne: prosty ołtarz, konfesjonał i kilka ławek, nad wejściem na wieżę gotycki napis, który po polsku brzmiał "Jezus Chrystus słucha i czeka chociaż na samą dobrą wolę". W 1949 roku kościół poświęcono, stał się on świątynią filialną parafii Glinki, a potem parafii w Policach. Niestety po sporych uszkodzeniach spowodowanych przez silną burzę w roku 1972 świątynię rozebrano.

12.jpeg
11.jpeg

- we wschodniej części wsi znajduje się nieczynny cmentarz.

- na terenie wsi znaleziono siekierę kamienną, najprawdopodobniej pochodzącą z młodszej epoki kamienia.

- w lesie, na południe od Siedlic wypływa strumyk Siedliczanka, czyli lewy dopływ Grzybnicy, powstały z połączenia dwóch strug: Tatyńskiej Strugi i Piwnicznej Strugi. Niemiecka nazwa Siedliczanki to Heckelwerks-Muhl-Bach.

(wig)

O ile nie zaznaczono inaczej, treść tej strony objęta jest licencją Creative Commons Attribution-NonCommercial-NoDerivs 3.0 License